رمز و راز اموزش گنج یابی در کوه.

علاوه بر وجود بازار و کاروانسراها و مسجد جامع در آن مانند سایر محلات دارای حمام و مسجد دیگری در بخش مرکزی آن میباشد. در جایی که این محله قرار دارد نقطهای از آن معروف به قلعهٔ شیخ است و هیچ معلوم نیست که این قلعه مربوط به چه سالی بوده و فرم بنای آن چگونه بودهاست ولی احتمال دارد این قلعه بعد از جابجائی جمعیت از ارتفاعات اطراف به طرف نواحی پستتر احداث شده باشد و با افزایش جمعیت، این قلعه ویران گشته و اکنون هیچ آثاری از آن جزء نام آن بر جای نماندهاست. برای روشن شدن دیگر ساختار این فضا نیاز به ادامه کاوشهای باستان شناختی است. طی چند سال اخیر کاوشهای مستمری توسط باستان شناسان جهت شناساندن این محوطه دوره اسلامی صورت گرفته که بسیاری از زوایای تاریک شهری و هنری این شهر را روشن و اطلاعات ذیقیمتی را فراروی محققان، پژوهشگران و تاریخ نگاران قرار دادهاست.

همانطوریکه از اسم این محله معلوم است در دوران گذشته زمینهای این محله سرچشمه این محله منبع آبی بوده که بنا به نظر معمارین شهر از نقطهای که امروزه مشهور به گود پرگان است آب از زمین جوشش میکرده و پس از طی مجرای واقع در سمت شمالی بازار به خارج شهر میرفتهاست. پس از این در زمان اشکانیان است که فرهاد یکم به جنگ آماردها رفت و آنها را به اجبار به ناحیهٔ دربند کوچاند. قدمت شهر جهرم (به پارسی میانه: گهرم) به نقل از منابع تاریخی به پیش از حکومت اردشیر بابکان و زمان اردشیر یکم هخامنشی پسر خشایارشا بازمیگردد و به همراه پسا (شهر فسای کنونی) و دارابگرد (شهر داراب کنونی) جزء سه منطقه بزرگ خطه فارس بودهاست. این مکانها نزدیک منابع ساخت ابزار سنگی موستری میباشد و نوع ابزارها نشانه غلبه روش زندگی شکارگری است. سکونتگاههای انسان اولیه در پارینهسنگی میانی، اغلب در غارهای ناحیه زاگرس شامل غار قبه، غار خر و پناهگاه سنگی ورواسی کشف شده است. صادق کیا همانند با دیدگاه ظهیرالدین مرعشی مازندران را بخشی از طبرستان میداند و به گفته وی طبرستان شامل دو ولایت مازندران و گرگان میشد و از دیناره جاری تا ملاط لنگرود بخشی از طبرستان بود و طبرستان به دو ولایت کوچکتر به نام مازندران و گرگان تقسیم میشد و از بیشه انجدان تا ملاط لنگرود بخشی از مازندران بود و از بیشه انجدان تا دیناره جاری بخشی از گرگان بود.

این محله در گذشته فقط با مصلی و کلوان مرز مشترک داشته و در حال حاضر با توسعهٔ هر دو بخش شرقی و غربی شهر کاملاً به بخش غربی هم چسبیدهاست. در حافظه تاریخی اهالی شهر این محلهها به دو گروه محله بالا و محله پایین تقسیمبندی میشود، اما امروزه این تفکیک کمتر به چشم میخورد. در گذشته در مسجد این محله سید فخرالدین آیتاللهی به اقامه نماز و وعظ مردم میپرداخت و پس از وی فرزندش سید مهدی آیتاللهی به این امور اشتغال دارد. سقوط ساسانیان زمینه تاخت و تاز ترکان ماوراءالنهر به مازندران را فراهم کرد و چون حاکم وقت یعنی «باو» حکومت را رها کرده بود، مردم دچار صدمات زیاد شدند مردم از «باو» که در آتشکده کِوَسان (روستای کوهستان امروزی) معتکف شده بود، خواستند قدرت را به دست گیرد و او با تعهد گرفتن از مردم مبنی بر حکومت مطلق وی بر مازندران، به حکومت بازگشت و نوادگان او به نام آل باوند یا باوندیان در مازندران و بعضاً گیلان قرنها حکومت داشتند. وجه تسمیه این محله از کلمهٔ جبه زر گرفته شدهاست که طبق شنیده و روایات از ساکنان محله به داستانی بر میگردد که در آن یکی از پادشاهان به شهر سفر کرده و جبه از زر را به یکی از ساکنان محله اهدا میکند.

گشنسب شاه در این دوران بر مازندران حکومت میکرده است و خاندان او از ۳۳۰ ق. در مشهور ترین آثار به جا مانده از این دوران ، مارها نمادی از شیاطین و خطرات ناشی از همنشینی با وی هستند . مسیل پادگان جهرم (کلوان) از غرب این محله میگذرد و از این محله به طرف شرق ۶ محلهٔ پایین خوانده میشود و بخش شرقی جهرم را تشکیل میدهند. این محله با داشتن محیط باز در بخش شرقی آن امکان توسعهٔ هرچه بیشتر آن را فراهم نمودهاست و پرجمعیتترین محلهٔ جهرم میباشد. این محله با مساکن سنتی میباشد. قسمتی از محلهٔ مزبور از زه آب مذکور مرتفع تر بوده و شاید هم سدی برای جلوگیری از نفوذ آب در آن نقطه وجود داشته و هنوز هم این قسمت به بست بالا خوانده میشود. محله کوشکک جهرم قدیمی ترین قسمت جهرم است به طوری که این محله در زمان ساسانیان در مرکز ان قصر کوچکی بوده است که محل زندگی شاهزادگان ساسانی بوده . به خاطر وجود همین مسیل این محله و محلات بخش شرقی داخل حصار جهرم قرار نگرفتند. از مرز شرقی آن هرچه به طرف شرق پیش میرویم باغات جهرم قرار گرفتهاست و همچنین بخش شمالی آن باغات مرکبات قرار دارد و فقط بخش غربی آن با مصلی مرز مشترک دارد.